Peygamberler arasında nübüvvet ve risalet cihetinden hiçbir fark olmayıp, Peygamberlerin hepsi günah işlemekten masumdurlar. Hepsi Allah-u Teâlâ’nın vahyine mazhar olmuş, faziletleri pek yüce zatlar olup, kendilerine verilen tebliğ vazifesini hakkıyla yerine getirmişlerdir. Bu noktada Peygamberler arasında bir ayrım yapmak doğru değildir. İlk Peygamber Hz. Adem’den sonuncusu Hz Muhammed’e ﷺ Kadar gelmiş geçmiş bütün Peygamberlere inanmak imanın şartlarındandır. Yahudi ve Hristiyanların yaptığı gibi bazı Peygamberlerin nübüvvetini inkar küfürdür. Bir Müslümanın bu husustaki inancı: ” Biz Allah’ın Peygamberlerinden hiçbirini ayırmayız.” (Bakara, 285) Ayeti ile açık bir şekilde beyan edilmiştir.
Peygamberimizin ﷺ getirmiş olduğu islam; Hz. Adem’den kendisine kadar gelen Peygamberlerin Allah tarafından getirmiş oldukları dinin, Kemale ermesi insana verilen nimetlerin tamamlanmasıdır. Kur’an-ı Kerim’de mealen şöyle buyurulur: “Bugün sizin için dininizi Kemale erdirdim, üzerinizdeki nimetleri tamamladım ve sizi din olarak islam’ı seçtim.” (Maide, 3) bununla beraber Peygamberlerden bazısı farklı tecellilerle ve daha fazla ilahi lütfa Nail olmuşlardır. Allah (C.c):
“O Peygamberler ki biz onlardan bir kısmını, diğerlerinden Üstün kıldık. Bazısının derecelerini yükselttik.” (Bakara, 253) buyurmaktadır.
Efdaliyet cihetini tafsilatlı olarak bilmek mümkün olmamakla birlikte Hz. Muhammed ﷺ Peygamberlerin en faziletlisidir. Yukarıdaki ayette bazı Peygamberlerin, bazılarından faziletli kılındığı beyan edilmekle birlikte aralarındaki Fazilet konusunda farklı bilgiler bulunmaktadır. Meşhur olan görüşe göre ulü’l-azm Peygamberler olarak bilinen beş Peygamber diğerlerine göre daha faziletlidir.
1- Alemlerin en faziletlisi.
Resul Ekrem Efendimizin ﷺ mahlukatın en şereflisi ve en faziletlisi olduğu noktasında islam alimleri arasında ittifak olup, bu husustaki bazı deliller şunlardır;
A) Peygamber Efendimiz ﷺ bütün alemlere rahmet olarak gönderilmiştir.
“Biz seni ancak alemlere rahmet olarak gönderdik.” (Enbiya, 107) Peygamberimiz ﷺ,
Alimlerin hepsine (Diğer Peygamberler de buna dahil) rahmet olarak gönderildiği için peygamberlerin en faziletlisidir.
B) Peygamber Efendimizin ﷺ şeriati,
Diğer şeriatlardan eftaldir. Diğer şeriatlarda bulunmayan birçok vasıf ondan mevcuttur. İslam’ın neshedilme ihtimali olmadığı gibi İslam’dan önceki şeriatların hepsi onunla neshedilmiştir.
“O (Allah), dinini bütün dinlere Üstün kılmak için resulünü Hidayet ve hak din olarak gönderendir.” (Tevbe, 33)
C) Diğer Peygamberlerin mucizeleri hayatlarında nihayet bulunmuştur.
Peygamber Efendimizin ﷺ en büyük mucizesi; Kur’an-ı Kerim’in mucizeliği ise kıyamete kadar geçerlidir.
“Kur’an’ı Biz indirdik, elbette onu yine biz koruyacağız.” (Hicr, 9)
D) Ümmeti Muhammed’in geçmiş ümmetlerin en faziletlisi olduğu Kur’an’da beyan edilerek,
“Siz, insanlar için çıkarılan en hayırlı ümmetsiniz. İyiliği emreder, kötülükten men edersiniz ve Allah’a iman edersiniz.” (Al-i İmran, 110)
2- Son Peygamber
Resulullah ﷺ Hatemü’l-Enbiya, yani Peygamberlerin sonuncusudur.
“….O, Allah’ın resulü ve peygamberlerin sonuncusudur.” (Ahzab, 40)
Ondan sonra peygamber gelmeyeceği için onun şeriatı kıyamete kadar devam edecek, Diğer Peygamberlere nasip olmayan çoklukta Ümmet onun olacaktır.
Her ne kadar vahiy ve tebliğ kesilmiş olsa da İslam, tamamlanıp Kemale, erdiğinden dolayı Hz. Muhammed’in ﷺ Peygamberliği vefatından sonra da devam etmektedir.
Nübüvvet, ruhun sıfatı olup hitap ruhadır, ceset ise ancak aletten ibarettir. Peygamber efendimiz ﷺ vefatından sonra da ruhen hayatta olup, ümmetinin taatı ve getirmiş olduğu salavat ona müjdelenmektedir.
Peygamber efendimiz ﷺ hem resullerin hem de nebilerin sonuncusudur. Ondan sonra Nebi ve resul gelmeyecektir. Peygamberimiz ﷺ; “Ben Peygamberlerin sonuncusuyum. Benden sonra peygamber yoktur.” (Buhârî, Menâkıp 18; Ebu Davud, Fiten 1)
3- Cihanşümûl Peygamber
Diğer Peygamberler sadece bir kavme veya topluluğa gönderildiği halde Peygamber Efendimiz ﷺ bütün mahlukata gönderilmiştir.
“Biz seni bütün insanlara müjdeleyici ve uyarıcı olarak gönderdik.” (Sebe, 9)
“Ey İnsanlar! Gerçekten ben sizin hepinize gönderilen Allah’ın resulüyüm.” (Ara’f, 143)
Mealindeki ayetler Bunu açıkça beyan etmektedir. Peygamber efendimiz ﷺ hayatında Araplardan başka diğer milletleri de islam’a davet etmiş; Mısır, Habeş, Bizans ve İran’a İslam’a davet mektupları göndermiştir.
4- insanları ve cinlere gönderilen peygamber.
Peygamber efendimiz ﷺ insanlarla beraber cinlere de peygamber olarak gönderilmiştir.
Kur’an-ı Kerim’de; Cin isminde bir sure bulunmaktadır.
“De ki: Cinlerden bir topluluğun (Benim okuduğum Kur’an’ı) dinleyip şöyle dedikleri bana vahyolundu: Gerçekten bizi doğru yola ileten, harikulade güzel bir Kur’an dinledik.
Biz de ona iman ettik. (Artık) kimseyi Rabbimize ortak koşmayacağız.” (Cin, 143)